Lao xương

Lao xương

Lao xương là gì? Tổng quan về bệnh

Định nghĩa và bản chất của lao xương

Lao xương, hay còn gọi là viêm xương do lao, là một bệnh nhiễm trùng mãn tính ở xương, gây ra bởi vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis – tác nhân chính gây bệnh lao phổi. Tuy nhiên, lao xương không phải là bệnh lý chỉ xuất hiện ở những người mắc lao phổi. Vi khuẩn lao có thể lây lan từ phổi hoặc từ các bộ phận khác của cơ thể thông qua đường máu đến xương, gây ra tổn thương và viêm nhiễm.

Bản chất của lao xương là sự phá hủy dần dần cấu trúc xương bởi vi khuẩn lao. Quá trình này dẫn đến hình thành các ổ áp xe, loãng xương, và thậm chí là biến dạng xương nếu không được điều trị kịp thời.

Lao xương có nguy hiểm không?

Câu trả lời là CÓ. Lao xương là một bệnh lý nguy hiểm và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Các biến chứng tiềm ẩn bao gồm:

• Phá hủy xương và khớp: Vi khuẩn lao tấn công và phá hủy cấu trúc xương và sụn khớp, dẫn đến đau đớn, hạn chế vận động, và thậm chí là tàn phế.
• Áp xe lạnh: Hình thành các ổ áp xe chứa mủ, gây sưng tấy và đau nhức.
• Dò xương: Tạo ra các đường rò từ ổ áp xe ra ngoài da, gây nhiễm trùng thứ phát.
• Biến dạng xương: Tổn thương kéo dài có thể dẫn đến biến dạng xương, ảnh hưởng đến chức năng và thẩm mỹ.
• Tổn thương thần kinh: Trong một số trường hợp, lao xương có thể gây chèn ép hoặc tổn thương các dây thần kinh xung quanh, dẫn đến tê bì, yếu cơ, hoặc liệt.

Các vị trí lao xương thường gặp

Lao xương có thể xảy ra ở bất kỳ xương nào trong cơ thể, nhưng một số vị trí thường gặp hơn những vị trí khác, bao gồm:

• Cột sống: Đây là vị trí phổ biến nhất, chiếm khoảng 50% các trường hợp lao xương. Lao cột sống thường ảnh hưởng đến các đốt sống ngực và thắt lưng.
• Khớp háng: Khớp háng là vị trí thứ hai thường gặp, gây đau đớn và hạn chế vận động khớp.
• Khớp gối: Lao khớp gối cũng khá phổ biến, gây sưng đau và cứng khớp.
• Các xương dài khác: Xương đùi, xương chày, xương cánh tay cũng có thể bị ảnh hưởng, mặc dù ít phổ biến hơn.

Nguyên nhân và con đường lây nhiễm bệnh lao xương

Nguyên nhân trực tiếp gây lao xương

Nguyên nhân trực tiếp gây lao xương là vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis. Vi khuẩn này thường xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, gây bệnh lao phổi. Từ phổi, vi khuẩn có thể lan truyền đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm cả xương, thông qua đường máu hoặc hệ bạch huyết. Trong một số ít trường hợp, vi khuẩn có thể xâm nhập trực tiếp vào xương qua vết thương hở.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc lao xương, bao gồm:

• Hệ miễn dịch suy yếu: Những người có hệ miễn dịch suy yếu do HIV/AIDS, suy dinh dưỡng, hoặc đang sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Tiếp xúc gần gũi với người mắc lao phổi: Sống chung hoặc tiếp xúc thường xuyên với người mắc lao phổi làm tăng nguy cơ lây nhiễm.
• Bệnh mãn tính: Các bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh thận, hoặc bệnh gan có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Nghiện rượu và ma túy: Lạm dụng rượu và ma túy làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Sống trong môi trường thiếu vệ sinh: Điều kiện sống chật chội, thiếu vệ sinh làm tăng nguy cơ lây lan vi khuẩn lao.

Nhận biết sớm các triệu chứng của bệnh lao xương

Các triệu chứng toàn thân thường gặp

Các triệu chứng toàn thân của lao xương có thể không đặc hiệu và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Tuy nhiên, chúng đóng vai trò quan trọng trong việc gợi ý chẩn đoán. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Sốt nhẹ hoặc sốt về chiều.
• Đổ mồ hôi đêm.
• Mệt mỏi, suy nhược.
• Chán ăn, sụt cân.
• Đau nhức cơ bắp.

Triệu chứng tại chỗ ở vùng xương bị ảnh hưởng

Các triệu chứng tại chỗ thường khu trú ở vùng xương bị ảnh hưởng và có thể giúp định hướng chẩn đoán. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Đau âm ỉ, kéo dài ở vùng xương bị bệnh. Cơn đau có thể tăng lên khi vận động hoặc chịu lực.
• Sưng tấy, nóng đỏ ở vùng xương bị bệnh.
• Hạn chế vận động khớp gần vùng xương bị bệnh.
• Có thể xuất hiện áp xe lạnh (khối sưng không đau, không nóng đỏ) ở vùng xương bị bệnh.
• Trong trường hợp lao cột sống, có thể có dấu hiệu gù vẹo cột sống.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ lao xương, đặc biệt là khi có các yếu tố nguy cơ như đã đề cập ở trên, hãy đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện tiên lượng bệnh.

Phòng ngừa lao xương như thế nào?

Các biện pháp phòng ngừa chủ động

• Tiêm phòng BCG: Tiêm phòng BCG (Bacillus Calmette-Guérin) là biện pháp phòng ngừa lao hiệu quả, đặc biệt là ở trẻ em.
• Phát hiện và điều trị sớm lao phổi: Điều trị triệt để lao phổi giúp ngăn ngừa lây lan vi khuẩn lao sang các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm cả xương.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn, bao gồm cả lao.

Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh

• Chế độ dinh dưỡng cân bằng: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein, vitamin, và khoáng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hệ miễn dịch.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc giúp cơ thể phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch.
• Tránh hút thuốc và lạm dụng rượu bia: Hút thuốc và lạm dụng rượu bia làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ: Vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ giúp ngăn ngừa lây lan vi khuẩn lao.