Chàm

Chàm (Eczema) là gì?

Chàm, hay còn gọi là eczema, là một bệnh da liễu phổ biến gây viêm da, khiến da trở nên khô, ngứa và nổi mẩn đỏ. Bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Chàm không lây nhiễm và có thể được kiểm soát bằng các biện pháp điều trị và chăm sóc da phù hợp.

Chàm khác gì với các bệnh da liễu khác?

Mặc dù chàm có thể gây ra các triệu chứng tương tự như các bệnh da liễu khác, nhưng có một số điểm khác biệt chính:

• Vị trí: Chàm thường xuất hiện ở các nếp gấp da, như khuỷu tay, đầu gối, cổ tay và mắt cá chân, trong khi các bệnh da liễu khác có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể.
• Ngứa: Ngứa là triệu chứng nổi bật nhất của chàm, thường dữ dội và khó kiểm soát. Các bệnh da liễu khác có thể gây ngứa, nhưng thường không nghiêm trọng như chàm.
• Tính chất: Chàm là một bệnh mãn tính, có nghĩa là nó có thể tái phát nhiều lần trong suốt cuộc đời. Các bệnh da liễu khác có thể là cấp tính (kéo dài trong một thời gian ngắn) hoặc mãn tính.

Các loại chàm phổ biến

Có nhiều loại chàm khác nhau, mỗi loại có các đặc điểm và nguyên nhân riêng. Một số loại chàm phổ biến bao gồm:

• Chàm thể tạng (Atopic Dermatitis): Đây là loại chàm phổ biến nhất, thường bắt đầu từ thời thơ ấu. Bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền và hệ miễn dịch.
• Chàm tiếp xúc (Contact Dermatitis): Loại chàm này xảy ra khi da tiếp xúc với các chất gây kích ứng hoặc dị ứng, chẳng hạn như xà phòng, chất tẩy rửa, hoặc hóa chất.
• Chàm da dầu (Seborrheic Dermatitis): Loại chàm này thường ảnh hưởng đến da đầu, mặt và ngực, gây ra các mảng da nhờn, đóng vảy.
• Chàm tổ đỉa (Dyshidrotic Eczema): Loại chàm này gây ra các mụn nước nhỏ, ngứa trên bàn tay và bàn chân.

Nhận biết các triệu chứng của bệnh chàm

Triệu chứng của chàm có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và loại chàm. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp:

Triệu chứng thường gặp ở trẻ em

• Da khô, ngứa
• Nổi mẩn đỏ, đặc biệt là ở mặt, da đầu, khuỷu tay và đầu gối
• Da sần sùi, có vảy
• Mụn nước nhỏ, có thể chảy dịch
• Dày da (lichen hóa) do gãi nhiều

Triệu chứng thường gặp ở người lớn

• Da khô, ngứa
• Nổi mẩn đỏ, đặc biệt là ở bàn tay, bàn chân, khuỷu tay và đầu gối
• Da sần sùi, có vảy
• Dày da (lichen hóa) do gãi nhiều
• Da bị đổi màu

Nguyên nhân gây ra bệnh chàm

Nguyên nhân chính xác gây ra chàm vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng người ta tin rằng bệnh là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường.

Các yếu tố bên trong

• Di truyền: Nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh chàm, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh hơn.
• Hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch hoạt động quá mức có thể gây viêm da và dẫn đến chàm.
• Da khô: Da khô dễ bị kích ứng và viêm hơn, làm tăng nguy cơ mắc chàm.

Các yếu tố bên ngoài

• Chất gây kích ứng: Xà phòng, chất tẩy rửa, nước hoa và các hóa chất khác có thể gây kích ứng da và dẫn đến chàm.
• Chất gây dị ứng: Phấn hoa, bụi nhà, lông động vật và thực phẩm có thể gây dị ứng và dẫn đến chàm.
• Thời tiết: Thời tiết khô hanh hoặc quá nóng có thể làm khô da và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của chàm.
• Căng thẳng: Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm tăng nguy cơ mắc chàm.

Chăm sóc da khi bị chàm

Việc chăm sóc da đúng cách có thể giúp kiểm soát các triệu chứng của chàm và ngăn ngừa tái phát.

Các biện pháp giúp giảm ngứa

• Sử dụng kem dưỡng ẩm thường xuyên: Thoa kem dưỡng ẩm ngay sau khi tắm và bất cứ khi nào da cảm thấy khô. Chọn các loại kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu và chất bảo quản.
• Tắm nước ấm: Tắm nước ấm (không nóng) trong khoảng 10-15 phút. Sử dụng xà phòng dịu nhẹ, không chứa hương liệu.
• Chườm mát: Chườm khăn mát lên vùng da bị ngứa có thể giúp giảm ngứa và viêm.
• Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc bôi hoặc thuốc uống để giúp giảm ngứa và viêm.

Những lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày

• Tránh gãi: Gãi có thể làm tổn thương da và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát: Quần áo bó sát có thể gây kích ứng da.
• Giặt quần áo bằng bột giặt không chứa hương liệu: Hương liệu có thể gây kích ứng da.
• Tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng và dị ứng: Hạn chế tiếp xúc với xà phòng, chất tẩy rửa, nước hoa, phấn hoa, bụi nhà, lông động vật và thực phẩm gây dị ứng.
• Kiểm soát căng thẳng: Tập yoga, thiền hoặc các hoạt động thư giãn khác có thể giúp giảm căng thẳng.