Bỏng

Bỏng là gì? Những điều cần biết

Định nghĩa bỏng

Bỏng là tổn thương da hoặc các mô sâu hơn do nhiệt, điện, hóa chất, bức xạ hoặc ma sát gây ra. Mức độ nghiêm trọng của bỏng phụ thuộc vào nguyên nhân, vị trí, diện tích và độ sâu của tổn thương. Đôi khi, bỏng có thể chỉ là một vết đỏ rát nhẹ, nhưng cũng có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.

Các tác nhân gây bỏng phổ biến

• Nhiệt: Nước sôi, lửa, hơi nước nóng, bề mặt kim loại nóng.
• Điện: Dòng điện cao thế, điện giật từ các thiết bị gia dụng bị rò rỉ.
• Hóa chất: Axit, bazơ, chất tẩy rửa mạnh.
• Bức xạ: Ánh nắng mặt trời (gây cháy nắng), tia X, xạ trị.
• Ma sát: Chà xát mạnh lên da, ví dụ như khi trượt ngã trên đường.

Phân loại bỏng theo mức độ nghiêm trọng

Dấu hiệu nhận biết các cấp độ bỏng

Bỏng độ 1: Nhẹ và dễ điều trị

Bỏng độ 1 là loại bỏng nhẹ nhất, chỉ ảnh hưởng đến lớp da ngoài cùng. Dấu hiệu thường gặp bao gồm:

• Da đỏ ửng.
• Đau nhẹ hoặc rát.
• Da khô và bong tróc nhẹ.

Thông thường, bỏng độ 1 có thể tự khỏi trong vòng vài ngày mà không cần điều trị y tế chuyên nghiệp. Bạn có thể chườm mát, bôi kem dưỡng ẩm và tránh nắng để giúp da phục hồi nhanh hơn.

Bỏng độ 2: Cần chăm sóc cẩn thận

Bỏng độ 2 gây tổn thương sâu hơn vào da, ảnh hưởng đến lớp bì. Các dấu hiệu nhận biết bỏng độ 2 bao gồm:

• Phồng rộp (có thể vỡ ra).
• Đau rát dữ dội.
• Da ướt và bóng.

Bỏng độ 2 cần được chăm sóc cẩn thận để tránh nhiễm trùng và sẹo. Hãy rửa sạch vết thương bằng nước sạch và xà phòng nhẹ, băng bó bằng gạc vô trùng và tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu cần thiết.

Bỏng độ 3: Nguy hiểm và cần can thiệp y tế

Bỏng độ 3 là loại bỏng nghiêm trọng nhất, phá hủy toàn bộ lớp da và có thể lan đến các mô sâu hơn như cơ và xương. Dấu hiệu nhận biết bỏng độ 3 bao gồm:

• Da có màu trắng bệch, nâu hoặc đen.
• Da khô và cứng.
• Ít đau hoặc không đau (do các dây thần kinh bị tổn thương).

Bỏng độ 3 là một tình trạng cấp cứu y tế và cần được điều trị ngay lập tức tại bệnh viện. Bệnh nhân có thể cần ghép da và các biện pháp hỗ trợ khác.

Những biến chứng có thể xảy ra khi bị bỏng

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng là một biến chứng phổ biến của bỏng, đặc biệt là bỏng độ 2 và độ 3. Da bị bỏng mất đi chức năng bảo vệ, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng. Các dấu hiệu của nhiễm trùng bao gồm:

• Vết thương sưng đỏ, đau nhức.
• Có mủ hoặc dịch tiết ra từ vết thương.
• Sốt.

Mất nước và rối loạn điện giải

Bỏng làm tăng sự mất nước qua da, dẫn đến mất nước và rối loạn điện giải. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như:

• Khát nước.
• Chóng mặt.
• Mệt mỏi.
• Nhịp tim nhanh.

Sẹo và các vấn đề về thẩm mỹ

Bỏng, đặc biệt là bỏng độ 2 và độ 3, có thể để lại sẹo. Sẹo có thể gây ra các vấn đề về thẩm mỹ, hạn chế vận động và gây đau nhức. Có nhiều phương pháp điều trị sẹo khác nhau, bao gồm:

• Kem bôi sẹo.
• Phẫu thuật thẩm mỹ.
• Liệu pháp laser.

Phòng tránh bỏng: Bảo vệ bản thân và gia đình

An toàn trong nhà bếp

• Không để trẻ em một mình trong bếp khi đang nấu ăn.
• Sử dụng găng tay cách nhiệt khi nhấc nồi, chảo nóng.
• Cẩn thận khi sử dụng dầu mỡ nóng.
• Kiểm tra nhiệt độ thức ăn trước khi cho trẻ ăn.

An toàn với điện

• Kiểm tra định kỳ các thiết bị điện.
• Không sử dụng thiết bị điện khi tay ướt.
• Sử dụng ổ cắm điện có nắp che an toàn cho trẻ em.
• Khi phát hiện thiết bị điện bị rò rỉ, cần ngắt nguồn điện ngay lập tức.

Lưu ý khi sử dụng hóa chất

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng hóa chất.
• Sử dụng đồ bảo hộ (găng tay, khẩu trang) khi tiếp xúc với hóa chất.
• Bảo quản hóa chất ở nơi an toàn, xa tầm tay trẻ em.
• Không trộn lẫn các loại hóa chất với nhau.